Mona Lisa - Leonardo Da Vinci විසින් සිතුවම් කල  සුන්දර ලලනාව.

මොනා ලිසා  යනු ඉතාලි චිත්‍ර ශිල්පියෙකු වන Leonardo da Vinci ගේ අර්ධ දිග චිත්‍රයකි. ඉතාලි පුනරුදයේ පුරාවිද්‍යාත්මක කෘතියක් ලෙස සැලකෙන එය “ලෝකයේ වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධ, වැඩිපුරම නැරඹූ, වැඩිපුරම ලියා ඇති, වඩාත්ම ගායනා කරන ලද, ලෝකයේ වඩාත්ම උපහාසාත්මක කලා කෘතියක්” ලෙස විස්තර කර ඇත. සිතුවමේ නව ගුණාංග අතරට විෂයයේ ප්‍රත්‍යක්ෂ ප්‍රකාශනය, සංයුතියේ ස්මාරකය, ආකෘතිවල සියුම් ආකෘති නිර්මාණය ඇතුළත් වේ.

මෙම සිතුවම බොහෝ විට ඉතාලි ජාතික වංශවත් කාන්තාවක් වන Francesco del Giocondo ගේ බිරිඳ වන Lisa Gherardini විය හැකි අතර මෙය  සුදු ලොම්බාර්ඩි පොප්ලර් පුවරුවක තෙල් සායම් වලින් ඇද ඇත. ලෙනාඩෝ කිසි විටෙකත් Francesco del Giocondo පවුලට මෙම චිත්‍රය ලබා නොදුන් අතර පසුව ඔහු එය ඔහුගේ කැමැත්තෙන් ආධුනිකයෙකු වන සලායිට භාර දුන් බව විශ්වාස කෙරේ. එය 1503 සහ 1506 අතර කාලයකයකදී  චිත්‍ර ඇදීම ආරම්බ කිරීම  කර ඇති බවට විශ්වාස කෙරේ. කෙසේ වෙතත්, ලෙනාඩෝ ක්‍රි .ව 1517  කාලය තෙක්  එය දිගටම කරගෙන යන්නට ඇත.  ප්‍රංශයේ පළමුවන ෆ්‍රැන්සිස් රජු විසින් මෙම චිත්‍රය අත්පත් කර ගන්නා ලද අතර එය දැන් ප්‍රංශ ජනරජය සතු වටිනාම  දේපළ වේ. 1797 සිට පැරීසියේ ලුවර් හිදී මෙම චිත්‍රය ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇත.

මෙම සිතුවම Mona Lisa ලෙස හැදින්වීමට පාදක වුයේ පුනරුදය සමයේ සිටී කීර්තිමත්  චිත්‍ර ශිල්පියෙක්, ඉතිහාසක්චයෙක් සහ දාර්ශනිකයෙක් වූ Giorgio Vasari විසින් ලියන ලද වාර්තාවක්  නිසාය.එහි වුයේ ""ලෙනාඩෝ විසින්  Francesco del Giocondo වෙනුවෙන් ඔහුගේ බිරිඳ වන මොනා ලිසාගේ චිත්‍රය  සිතුවම්  කිරීමට කටයුතු කළේය." යන්නයි. ඉතාලි බසින් මොනා යනු ma donna ලෙස ආරම්භ වන ආචාරශීලී ආමන්ත්‍රණයකි , මහත්මිය  හෝ මගේ කාන්තාවට සමාන තේරුම් දෙන මෙය මැඩෝනා බවට පත් වූ අතර පසුව එය එහි හැකිලීමේ මොනා ලෙසට පත්විය. 

ලෙනාඩෝ සිය ජීවිතයේ අවසාන කාලය ගත කළ ප්‍රංශ රජ I වන ෆ්‍රැන්සිස් රජතුමාගේ සිර මදිරියේය. ඩාවින්චි ගේ මරණින් පසුව රජු Mona Lisa නිර්මාණය අත්පත් කර ගත් අතර එය රාජකීය එකතුවෙහි කොටසක් බවට පත්විය. ප්‍රංශ විප්ලවය (1787-99) තුළ කැරලිකරුවන් විසින් රාජකීය එකතුව ජනතාවගේ දේපළ ලෙස ප්‍රකාශ කරන තෙක් සියවස් ගණනාවක් පුරා මෙම චිත්‍රය ප්‍රංශ මාළිගාවල හුදෙකලා විය. මෙය වසර ගණනාවක් ප්‍රංශයේ නැපෝලියන් අධිරාජ්‍යයාගේ නිදන කාමරයේ තිබී ඇත. පසුව 19 වන සියවස ආරම්භයේදී මොනා ලිසා ලුවර් කෞතුකාගාරයේ ප්‍රදර්ශනයට තබන  ලදී.

1911 දී සිතුවම සොරකම් කරන ලද අතර එය ප්‍රංශය පුරා  සංවේදීතාවයක් ඇති කළේය. වරක් චිත්‍රය එල්ලා තිබූ හිස් අවකාශය නැරඹීම සඳහා ජනයා ලුවර් වෙත පැමිණියහ, කෞතුකාගාරයේ සිතුවම් අධ්‍යක්ෂක ඉල්ලා අස්විය, කවියෙකු වූ Guillaume Apollinaire සහ චිත්‍ර ශිල්පී පැබ්ලෝ පිකාසෝ පවා සැකකරුවන් ලෙස අත්අඩංගුවට ගනු ලැබීය. අවුරුදු දෙකකට පසු ෆ්ලෝරන්ස්හි චිත්‍ර වෙළෙන්දෙක් ප්‍රාදේශීය බලධාරීන්ට පවසා සිටියේ  මිනිසෙකු තමාට චිත්‍රය විකිණීමට උත්සාහ කර ඇති බවයි. ඉතාලි ජාතික සංක්‍රමණිකයෙකු වන Vincenzo Peruggia අයත් ට්‍රන්ක පෙට්ටියේ  ව්‍යාජ පතුලේ තැන්පත් කර ඇති මෙම ඡායාරූපය පොලීසිය විසින් සොයා ගන්නා ලදී. මොහු කෞතුකාගාරයේ සේවකයකු ලෙස ඉද ඇති අතර, ඔහු සහ තවත් කම්කරුවන් දෙදෙනෙක් එක රැයක්  වැසිකිලියක සැඟවී සිටි අතර, 1911 අගෝස්තු 21 වන දින උදෑසන බිත්තියේ තිබු  ඡායාරූපයක් ගෙන සැකයෙන් තොරව පලා ගියහ. පසුව Vincenzo Peruggia නඩු විභාග කොට සිරගත කරන ලද අතර, මොනා ලීසා නැවත ප්‍රංශයට බාරදෙන ලදී. දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේදී ලුවර් හි වඩාත්ම  තර්ජනයට ලක්වූ කලා කෘතියක් ලෙස හදුන්වා දුන් මොනා ලිසා ප්‍රංශයේ ගම්බද ප්‍රදේශවල විවිධ ස්ථානවලට ගෙන යන ලද අතර සාමය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු 1945 දී නැවත කෞතුකාගාරයට පැමිණියේය. පසුව එය 1963 දී එක්සත් ජනපදයට ගිය අතර, නිව්යෝක් නගරයේ මෙට්‍රොපොලිටන් කලා කෞතුකාගාරයේ සහ වොෂිංටන් ඩී.සී. හි ජාතික කලාභවනේ සති හයක ප්‍රදර්ශනයක් කල අතර  දිනකට පුද්ගලයින් 40,000 ක් පමණ මෙය නැරබීමට සහභාගී විය. එය ටෝකියෝ සහ මොස්කව් වෙත 1974 වසරේදී ප්‍රදර්ශනය සදහා රැගෙන ගොස් ඇත.